การดำเนินการ
การดำเนินการโครงงานมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ด้วยศาสตร์พระราชาโดยใช้กระบวนการ
AI๔D ของ สมาชิกกลุ่ม บ.ว.ร. pottery นักเรียนโรงเรียนบางกล่ำวิทยา
รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๑๖ มีขั้นตอนการดำเนินการโครงงาน
โดยใช้กระบวนการ AI๔D ดังนี้
1.
Discovery (การค้นหา)
การดำเนินการในขั้นตอนนี้ กลุ่ม บ.ว.ร. potteryได้ร่วมกันดำเนินการ ดังนี้
1.1
ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวกับอำเภอบางกล่ำในประเด็นต่อไปนี้
-
สภาพของชุมชน การประกอบอาชีพ รายได้
-
จุดเด่นและโอกาสในการพัฒนา เช่น แหล่งเรียนรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น
1.2
สัมภาษณ์ กรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้นำชุมชน ผู้ปกครอง
ของโรงเรียนบางกล่ำวิทยา รัชมังคลาภิเษก ในประเด็นต่อไปนี้
-
สภาพของชุมชน การประกอบอาชีพ รายได้
-
จุดเด่นและโอกาสในการพัฒนา เช่น แหล่งเรียนรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น
1.3
ประชุมสรุปผลจากข้อมูลข้อ 1.1 และ 1.2 ซึ่งสรุปโดยย่อ ดังนี้
1) อำเภอบางกล่ำ
มีคลองบางกล่ำพาดผ่านและเชื่อมออกไปยังทะเลสาบสงขลาที่บ้านเกาะน้ำรอบ ต.บางเหรียง
อ.ควนเนียง จ.สงขลา ช่วงสมัยรัชกาลที่ 2 จนถึงรัชกาลที่
5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีกลุ่มชาวจีนอพยพ อาศัยเดินเรือมาทางอ่าวไทยเข้าสู่ทะเลสาบสงขลา
และเข้ามาตั้งบ้านเรือน อาศัยอยู่ริมคลองปะปนกับคนไทยมาเป็นเวลาหลายสิบปี
เริ่มแรกได้ประกอบอาชีพทางการเกษตร ปลูกผัก ผลไม้
และค้าขายทางเรือ ได้ถ่ายทอดวัฒนธรรมต่อๆกันมาหลายอย่าง เช่น ภาษาพูด การทำเครื่องปั้นดินเผา
เป็นต้น
2) ผู้ปกครองส่วนใหญ่ทำอาชีพทางการเกษตร
และรับจ้างทำให้มีรายได้น้อยไม่เพียงพอในการดำรงชีวิต
3) อำเภอบางกล่ำมีดินที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ
คือ ดินสามน้ำ เป็นดินที่ประกอบด้วย ดินน้ำเค็ม น้ำกร่อยและน้ำจืด ซึ่ง เป็นดินมีคุณสมบัติที่ทนทาน เหนียว
และมีลายดินที่สายงาม
4) อำเภอบางกล่ำมีครูภูมิปัญญาท้องถิ่น มีความรู้ความเชี่ยวชาญหลายสาขา
และมีครูภูมิปัญญาท้องถิ่น และแหล่งเรียนรู้ที่สามารถผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
จนเป็นที่ยอมรับ มีการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทั้งในตลาดระดับชุมชน จังหวัด
และระดับประเทศ
และเปิดโอกาสให้คนในชุมชนเข้ามาเรียนรู้ และสืบทอดภูมิปัญญาด้านนี้อย่างสม่ำเสมอ
2.
Dream (ความคาดหวัง)
จากการข้อค้นพบของการศึกษาค้นคว้าในขั้น
Discovery สมาชิกกลุ่ม บ.ว.ร. pottery จึงได้ร่วมประชุมกันเพื่อกำหนดวัตถุประสงค์ที่ต้องการให้เกิดขึ้น ดังนี้
1.
เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจในกระบวนการผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
และสามารถผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
2.
เพื่อให้นักเรียนมีทักษะชีวิตและอาชีพ
มีเงินทุนหมุนเวียนและมีรายได้
3.
เพื่อให้นักเรียนมีเงินทุนหมุนเวียนและมีรายได้ระหว่างเรียน
4.
เพื่อให้นักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่อการประกอบอาชีพสุจริต
3.
Design ( การออกแบบ)
เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้สมาชิกกลุ่ม บ.ว.ร. pottery จึงได้ร่วมกันเขียนเค้าโครงของโครงงานอาชีพ
รายละเอียด ดังนี้
1.
ชื่อโครงงาน : มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ด้วยศาสตร์พระราชา โดยใช้กระบวนการ AI๔D
2.
ประเภทของโครงงาน : โครงงานอาชีพ
3.
ชื่อผู้เสนอโครงงาน กลุ่ม บ.ว.ร. pottery ประกอบด้วย
1. นางสาวศศิธร ช่วยชาติ
4.
ชื่อครูที่ปรึกษา
4.1
นายมานพ บุญฤทธิ์
4.2
นายวิชัย รัตนศิริ
5.
แนวคิด ที่มาและความสำคัญ
ราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ ๑๓
ตุลาคม ๒๕๖๑ ได้เผยแพร่ประกาศพระราชโองการโปรดเกล้าฯ เรื่อง ยุทธศาสตร์ชาติ
(พ.ศ. ๒๕๖๑ -
๒๕๘๐) ซึ่งมีวิสัยทัศน์ประเทศไทย คือ “ประเทศไทยมีความมั่นคง
มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว
ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” หรือเป็นคติพจน์ประจำชาติว่า
“มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” นั้น และศาสตร์พระราชา
เป็นศาสตร์ที่มุ่งเน้นการพัฒนาอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งต้องเข้าใจ เข้าถึง และพัฒนาในด้านต่างๆ
โดยเฉพาะด้านการจัดการเรื่องดิน เรื่องน้ำ เรื่องชุมชน ตลอดจนสิ่งแวดล้อม อีกทั้งหลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน
พ.ศ. 2551(ฉบับปรับ พ.ศ.2560) มุ่งเน้นให้ผู้เรียนทุกคนมีความรู้และทักษะพื้นฐานในการประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิตอย่างเต็มศักยภาพ
สอดคล้องพระราชโชบายด้านการศึกษาของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 ด้านที่ 3
การมีงานทำ มีอาชีพ ทั้งนี้ ในอำเภอบางกล่ำ
มีลักษณะภูมิประเทศที่มีลำคลองไหลผ่านและอยู่ติดกับทะเล จึงทำให้พื้นที่มีลักษณะพิเศษกว่าที่อื่นๆ
คือมีน้ำเค็ม น้ำกร่อย น้ำจืด จนทำให้ดินมีคุณสมบัติที่ทนทาน เหนียว
และมีลายดินที่สายงาม ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เด่นของดินในอำเภอบางกล่ำ นอกจากนี้อำเภอบางกล่ำยังมีภูมิปัญญาท้องถิ่นและแหล่งเรียนรู้ด้านการทำเครื่องปั้นดินเผาซึ่งสืบทอดมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่
5 ประกอบกับผู้ปกครองของนักเรียนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรและอาชีพรับจ้าง
ทำให้มีรายได้ไม่แน่นอน และมีรายได้น้อยไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ
สมาชิกกลุ่ม บ.ว.ร. pottery ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่นของอำเภอบางกล่ำ และต้องการหารายได้เสริม
และสามารถเป็นอาชีพต่อไปในอนาคตได้ จึงได้ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับการทำผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาของชุมชนในคาบลดเวลาเรียน
เพิ่มเวลารู้ในรูปแบบโครงงานอาชีพ เพื่อให้นักเรียนความรู้ความเข้าใจ ทักษะ
และมีคุณธรรม จริยธรรม ตระหนักถึงความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น
อันนำไปสู่การเกิดทักษะชีวิตและอาชีพ
สามารถประกอบอาชีพสร้างรายได้เสริมระหว่างเรียน และสามารถนำไปประกอบอาชีพในอนาคตได้
6.
วัตถุประสงค์
6.1
เพื่อให้นักเรียนสามารถผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
6.2
เพื่อให้นักเรียนมีทักษะชีวิตและอาชีพ
มีเงินทุนหมุนเวียนและมีรายได้
6.3
เพื่อให้นักเรียนมีเงินทุนหมุนเวียนและมีรายได้ระหว่างเรียน
6.4
เพื่อให้นักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่อการประกอบอาชีพสุจริต
7.
วิธีการดำเนินงาน
กลุ่ม บ.ว.ร. pottery ได้ดำเนินโครงการ มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ด้วยศาสตร์พระราชา
โดยใช้กระบวนการ AI๔D ตามขั้นตอน
ดังนี้
7.1
รับสมัครนักเรียนที่มีความสนใจเรื่องการผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
7.2
ออกแบบการเรียนรู้ ได้แก่
1.
ใช้คาบลดเวลาเรียนวันพุธและวันพฤหัสบดี
2.
ศึกษาและฝึกปฏิบัติการผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำกับครูภูมิปัญญาในกระบวนการผลิตต่างๆ
อย่างครบถ้วน โดยมีครูที่ปรึกษาคอยให้คำชี้แนะ
7.3
ปรับปรุงแก้ไข
จนสามารถสร้างผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำของตนเองจนมีคุณภาพ
7.4
จำหน่ายผลิตภัณฑ์
โดยวางแผนการจัดจำหน่ายในเรื่องของสถานที่ วัน เวลาที่เหมาะสม
7.5
สรุปผลการดำเนินงาน
ตามจุดประสงค์ของโครงงาน
7.6
ขยายผล เมื่อผลการดำเนินการประสบผลสำเร็จ
กลุ่มบ.ว.ร. pottery จะนำมาขยายผลกับครูและนักเรียนทั้งโรงเรียน งานเปิดบ้านวิชาการของโรงเรียน
8.
แผนปฏิบัติงาน
1.
พ.ค.- มิ.ย. ๒๕๖1 ศึกษาและฝึกปฏิบัติการผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำกับครูภูมิปัญญาท้องถิ่นในคาบลดเวลาเรียน
เพิ่มเวลารู้
2.
ก.ค.- ก.ย. ๒๕๖๒ พัฒนา ปรับปรุงแก้ไขและฝึกฝนในคาบลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้
จนสามารถสร้าง ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำของตนเอง ที่พร้อมจำหน่าย
9.
สถานที่ดำเนินงาน
9.1
แหล่งเรียนรู้เครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำ
อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา
9.2
โรงเรียนบางกล่ำวิทยา รัชมังคลาภิเษก
10.
งบประมาณ
10.1
งบประมาณจากโรงเรียน 2,000 บาท
10.2
งบประมาณจากการบริจาค 8,000 บาท
รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 10,000 บาท
11.
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
11.1
นักเรียนผลิตเครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำตามจินตนาการของตนเอง
และได้ชิ้นงานที่สวยงาม หลากหลายและน่าสนใจ
11.2
นักเรียนนำผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาจากดินสามน้ำที่ตนเองผลิตขึ้นไปจำหน่าย
จนมีรายได้
11.3
นักเรียนมีทักษะชีวิตและอาชีพเพิ่มมากขึ้น
11.4
นักเรียนมีเจตคติ และตระหนักถึงความสำคัญเกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่นและอาชีพสุจริต
12. การประเมินผล
๔. Destiny (การลงมือปฏิบัติ)
การดำเนินการในขั้นตอนนี้แบ่งการดำเนินการออกเป็นกิจกรรม ดังนี้
4.1
การสร้างผลิตภัณฑ์ดินสามน้ำ
4.2
การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ดินสามน้ำ
4.3
การสรุปผลการดำเนินงาน
4.4
การขยายผล
ซึ่งในแต่ละกิจกรรมมีรายละเอียด
ดังนี้
4.1 การสร้างผลิตภัณฑ์ดินสามน้ำ สมาชิกกลุ่ม บ.ว.ร. pottery ศึกษา
เรียนรู้และลงมือปฏิบัติเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาจากดินน้ำสามน้ำ
ตามขั้นตอน โดยมีครูที่ปรึกษาและครูภูมิปัญญาท้องถิ่นคอยให้คำชี้แนะ ดังนี้
4.1.1 ศึกษาดินและและการเตรียมดิน
4.1.2 ศึกษาวัสดุ
อุปกรณ์ในการสร้างผลิตภัณฑ์ดินสามน้ำ
4.1.3 การออกแบบผลิตภัณฑ์
4.1.4
การปั้นการขึ้นรูป
4.1.5 การเผา
4.1.6 การเคลือบ
4.2 การจำหน่าย
การดำเนินการในขั้นตอนนี้กลุ่ม บ.ว.ร. pottery
ได้ดำเนินการ ดังนี้
4.2.1
การเชิญวิทยากรมาให้ความรู้เกี่ยวกับการตลาด การทำบัญชี โดยเชิญครูฐิติมนต์
มณีพิทักษ์สกุล มาให้ความรู้การตลาด การทำบัญชีรายรับ รายจ่าย
การจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์
4.2.2
การติดต่อร้านเพื่อจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ซึ่งได้นำผลิตภัณฑ์ไปวางจำหน่ายที่ร้านทางไท
ของห้างโอเดียน อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา
4.2.3
การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ตามโอกาสต่างๆ เช่น จำหน่ายที่ตลาดน้ำ บางกล่ำ
จำหน่ายที่บ้านบางกล่ำดินเผา เป็นต้น
4. 3
การสรุปผล
เมื่อสิ้นสุดโครงการ กลุ่ม บ.ว.ร. pottery
ได้ร่วมกันประเมินผลตามวัตถุประสงค์ของโครงงานแล้วสรุปผลเป็นรูปเล่ม
4. 4
การขยายผล
กลุ่ม บ.ว.ร. pottery
ได้ทำการขยายผลโดยนำผลงานในวันเปิดบ้านวิชาการโดยจัดนิทรรศการนำเสนอให้นักเรียนทุกคน
ครู คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครองได้เห็นผลงานและให้ลองฝึกปฏิบัติ หลังจากนั้นใครที่มีความสนใจก็ไปฝึกเพิ่มเติมที่บ้านบางกล่ำดินเผา